Tradycja przygotowywania szopek (belén) w okresie Bożego Narodzenia przywędrowała do Hiszpanii z Włoch. Zwyczaj ten na większą skalę zapoczątkował w XVIII przybyły z Neapolu król Karola III. Początkowo można je było podziwiać w pałacach arystokratów, a następnie przyjęły się na terenie całej Hiszpanii i w Ameryce. Obecnie można je spotkać prawie w każdym hiszpańskim domu, kościele, na placach miejskich, a nawet w budowlach publicznych czy sklepach. Przedstawiają nie tylko scenę Narodzenia Chrystusa, ale również obrazy z Ziemi Świętej z I w n.e. W domach prywatnych istnieje tradycja dokupywania co roku nowego elementu do szopki. Najlepszym miejscem do zakupu tego typu artefaktów jest jarmark świąteczny odbywający się każdej zimy na Plaza Mayor w Madrycie.
Dla turystów odwiedzających Madryt w okresie świątecznym nie lada atrakcją może okazać się spacer podczas którego można będzie zwiedzić najpiękniejsze i najstarsze szopki stolicy Hiszpanii. Jeną z nich jest bez wątpienią szopka znajdująca się w klasztorze Las Carbonars. Według zachowanych źródeł powstała ona pod koniec XVI lub na początku XVII wieku i została przywieziona do Madrytu z odległego Quito (obecnej stolicy Ekwadoru). Szopka ulokowana jest pod chórem i można ją oglądać za krat (ponieważ jest to klasztor klauzurowy). Jej elementy zostały wykonane z polichromowanego drewna. Szopka składa się z trzech scen: Dzieciątka Jezus w towarzystwie Marii i św. Józefa, kawalera trzymającego gwiazdę betlejemską i herolda zapowiadającego przyjście Mesjasza na świat oraz Trzech Króli przybywających na koniach ze wschodu. Kompozycję uzupełniają takie elementy jak: wół i muł (a nie jak w Polsce osiołek), dwa anioły, dwie lamki oliwne oświetlające szopkę oraz owoce granatu symbolizujących Zmartwychwstanie. W tle znajdują się dwa obrazy przedstawiające „Ucieczkę do Egiptu” oraz „Zwiastowanie”.
Convento Corpus Christi de las Monjas Jerónimas „Vulgo Carboneras”, Plaza del Conde de Miranda, 3
Kolejnym wartym odwiedzenia miejscem jest klasztorze La Encarnacion ufundowany w 1611 roku. W okresie świątecznym można tu oglądać jedną z najstarszych madryckich szopek, powstałą w 1645 roku w Neapolu. Kompozycja umiejscowiona jest w domu w Nazarecie i składa się ze Świętej Rodziny, Trzech Króli, pasterzy i muzykujących aniołów. Figurki ubrane są w stroje z satyny haftowanej złotymi i srebrnymi nićmi. Ponad to można podziwiać trzy arrasy z serii „Dzieje Apostolskie” wykonane w XVII wieku w Brukseli na podstawie projektów Rafaela.
Real Monasterio de la Encarnación Pl. de la Encarnación, 1
Prawdziwą perełką jest zabytkowa szopka z XVIII wieku należąca książąt Cardona, znajdująca się w ratuszu miejskim przy Placu Cibeles. Zajmuje ona 22 metry kwadratowe i składa się z około 200 figur wykonanych z drewna. Oprócz tradycyjnych religijnych kompozycji można podziwiać wyeksponowane w niej sceny świeckie takie jak: wnętrze tawerny z grającymi w karty, rynek czy piekarnie z postaciami świętych, szlachciców, żołnierzy, kupców czy zwykłych biedaków.
Palacio de Cibeles, Plaza de Cibeles, 1
W Pałacu Królewskim w okresie Bożego Narodzenia wystawiana jest tzw. „Szopka Księcia”. Została ona zainicjowana przez Karola IV, kiedy był on zaledwie pretendentem do tronu hiszpańskiego i nosił tytuł księcia Asturias. Składa się ona z figurek neapolitańskich, genewskich i hiszpańskich.
Palacio Real de Madrid C/ Bailén, s/n
Inne madryckie szopki warte uwagi znajdują się w kościele San Andres ( ta wykonana w XVIII wieku z kości słoniowej), klasztorze Las Descalzas oraz Katedrze Almudeny.
Na koniec chciałabym polecić jeszcze jedno bardzo ciekawe miejsce znajdujące się ok. 50 km od Madrytu. Otóż w miejscowości Escorial, słynnej z okazałego kompleksu pałacowo-klasztornego wybudowanego przez Filipa II, w okresie świątecznym na ulicach i placach starego miasta wystawiana jest szopka z postaciami naturalnych rozmiarów. Kompozycje inspirowane są sceną narodzin Jezusa, ale również barwnymi widokami zaczerpniętymi z Ziemi Świętej z okresu I w n. e. Szopka w Escorialu co roku odwiedzana jest przez tysiące turystów.
Dojazd od Escorialu: autobusem podmiejskim nr 661 i 664 z dworca autobusowego Moncloa lub kolejką podmiejską z dworców Atocha lub Chamartín.
