Dominikos Theotokopulos, zwany El Greco urodził się w 1541 roku w Kandii na Krecie. Zanim osiadł na stałe w hiszpańskim Toledo, w latach 1567/68-1570 przebywał w Wenecji, gdzie prawdopodobnie pobierał nauki w pracowni sławnego Tycjana i poznawał twórczość takich malarzy jak Tintoretto czy Veronese. W celu zdobycia większej ilości zleceń w 1570 roku udał się do Rzymu, gdzie zyskał zatrudnienie na dworze kardynała Alessandro Farnese. Dominikos wykorzystał nadarzającą się okazję, studiując bogatą kolekcję dzieł sztuki swojego mecenasa i jego bibliotekarza Orsiniego. Podziwiał prace Michała Anioła, Rafaela i manierystów włoskich i został dopuszczony do Akademii Świętego Łukasza w 1572 jako miniaturzysta.
Od 1575 roku Dominikos Theotokopulos rozważał przeniesienie się do Hiszpanii, co nastąpiło w 1577 roku. W drodze do Toledo, malarz zatrzymał się na madryckim dworze, gdzie planowała zainteresować swoją twórczością króla Filipa II. Jednak hiszpański monarcha nie poznał się na jego sztuce. Tak więc Dominikos przeniósł się do Toledo, gdzie korzystał z mecenatu wielu wybitnych i wpływowych osób, które nie tylko zlecały mu prace, ale również utrzymywały z nim przyjacielskie stosunki.
W Toledo artysta osiada na dobre i założył swój dobrze prosperujący warsztat, wyspecjalizowany w projektowaniu nastaw ołtarzowych oraz tworzeniu obrazów, wypełniających ich strukturę. Z zachowanych źródeł wiemy, że El Greco cenił się jako artysta i zleceniodawcom którzy nie chcieli wypłacać mu uzgodnionego wcześniej honorarium wytaczał procesy sądowe.
Jego styl malarski, zaliczany do kierunku zwanego manieryzmem, charakteryzuje się wystylizowanymi, nieproporcjonalnymi i ekspresyjnymi postaciami oraz intensywną i żywą kolorystyką. Jego obrazy religijne przepełnione były ekstazą i mistycyzmem.
El Greco umiera w Toledo w 1614 roku w wieku 63 lat. W 2014 roku mija 400 rocznica śmierci artysty. Z tej właśnie okazji w Toledo, ale również w Madrycie organizowane są uroczystości, wystawy, konferencje oraz inne imprezy towarzyszące, mające na celu uczcić pamięć artysty. Muzeum Prado, które w chwili obecnej może się poszczycić niebagatelną kolekcją 36 obrazów i 2 rzeźb El Greco, wkrótce wspólnie z innymi instytucjami otworzy dwie wystawy poświęcone malarzowi. Pierwsza zatytułowana „Biblioteka El Greco” zostanie zainaugurowana 1 kwietnia br. i będzie miała za zadanie ukazanie teoretycznych i literackich inspiracji artysty. Dzięki inwentaryzacji sporządzonej w latach 1614 – 1621 przez syna artysty, Jorge Manuela, wiemy że El Greco posiadał księgozbiór liczący 130 tomów. Na wystawie zostanie zaprezentowanych 40 ksiąg, z których 4 bezsprzecznie znajdowały się w jego posiadaniu.
Kolejna wystawa zatytułowana „El Greco i malarstwo nowoczesne” otwarta zostanie 24 lipca 2014 r. i jej głównym zadaniem będzie ukazanie jak istotne było ponowne odkrycie osobowościowi artystycznej El Greco dla rozwoju malarstwa w XIX i XX wieku. Dla potrzeb ekspozycji, wyselekcjonowanych zostało 25 dzieł kreteńskiego artysty oraz 70 prac zaliczanych do sztuki nowoczesnej. Cóż za arcyciekawa kombinacja.
„Co w Madrycie” zaprasza to zwiedzenia wspólnie z przewodnikiem wystaw czasowych oraz ekspozycji stałej w Muzeum Prado poświęconych El Greco. Dla koneserów przewidziana jest również wycieczka do Toledo, ukazująca kluczowe miejsca dla życia i twórczości tego niezwykłego artysty.
