Loteria Bożonarodzeniowa, czy popularnie nazywana „Grubasem” o pełnej nazwie El Sorteo Extraordinario de Navidad, jest najbardziej popularną loterią w Hiszpanii i jest częścią Loterii Narodowej.
Loteria pieniężna w Hiszpanii została zapoczątkowana 10 grudnia 1763 roku przez ówczesnego króla Karola III, który to zapożyczył tę tradycję z Neapolu. Dzisiaj ta loteria nosi nazwę La Primitiva (po prostu, pierwsza) i tak jak Loteria Bożonarodzeniowa jest organizowana przez państwowe przedsiębiorstwo Loterías y Apuestas del Estado .
Wracając do naszego „Grubasa”. Loteria ta obchodzona jest każdego roku w dniu 22 grudnia. W tym dniu odbywa się specjalne losowanie, które trwa parę godzin. Wszystko zaczyna się rano mniej więcej o godzinie 8.00, a koło godziny 9.00 zaczyna się losowanie, kiedy to zgodnie z tradycją jedno z dzieci ze szkoły San Ildefonso wyciąga jedną kulkę z bębna z 5 cyfrowym numerem i w tym samym czasie inne dziecko z tej samej szkoły wyciąga kulkę z bębna z wygraną. Zarówno numer jak i wygrana są wyśpiewywane przez dzieci. Itd…Całość losowania jest transmitowane na żywo przez programy telewizyjne, a także relacje można słuchać w radio.
Pierwsze losowanie zostało zorganizowane 18 grudnia 1812 roku w samym środku walki o niepodległość. Jej inicjatorem był ówczesny minister Ciriaco González Carvajal, a głównym celem loterii, która ówcześnie nosiła nazwę Loteria Nowoczesna, było zebranie środków niezbędnych do wypędzenia francuzów z terytorium Hiszpanii. Losowanie odbyło się w Kadyksie, jedynym mieście, które nie zostało zdobyte przez wojska Napoleona. Pierwsza wygrana wynosiła 8.000 reali, dla numeru 03604, a szczęśliwca zapłacił 40 reali za los.
Powolne wycofywanie się wojsk francuskich spowodowało, że loteria, która na początku odbywała się tylko w Kadyksie i San Fernando, rozpowszechniła się najpierw w miejscowości Ceuta, a następnie w Andaluzji, a w 1814 roku ustanowiono siedzibę loterii w Madrycie wraz z zasadą kulek i bębnów.
Pewnie wszystkich zastanawia dlaczego na Calle del Carmen w tym okresie przed losowaniem tworzą się kolejki. To właśnie tutaj znajduje się jedno z najbardziej popularnych miejsc sprzedaży losów, Doña Manolita. Początek działalności sięga roku 1904, kiedy to Manuela de Pablo (wówczas przez wszystkich nazywana Doña Manolita), wraz z trzema siostrami zakłada punkt sprzedażny losów na ulicy San Bernardo. Punkt ten zdobywa taką sławę, że Doña Manolita staje się jedną z popularniejszych osób i miejsc w tamtym czasie. W 1931 roku właściciele przenoszą działalność na Puerta del Sol oraz na ulice Gran Vía. Siedziba z ulicy Gran Vía obecnie została przeniesiona na ulicę el Carmen.
Doña Manolita jest uznawana jako prawdziwy symbol Madrytu, który rok w rok sprzedaje ponad 67 milionów losów.